BẠO LỰC HỌC ĐƯỜNG, VẤN NẠN: CHƯA BAO GIỜ THÔI NHỨC NHỐI!

Bạo lực học đường là vấn đề không mới nhưng thời gian gần đây đang có chiều hướng gia tăng với mức độ phức tạp trở thành nỗi bức xúc của toàn xã hội, hàng loạt các vụ việc xảy ra cho thấy mức độ nghiêm trọng nguyên nhân đều xuất phát từ những mâu thuẫn nhỏ nhặt trong cuộc sống: nói xấu nhau trên mạng và rồi để lại các hậu quả hết sức đau lòng. Nghiêm trọng hơn đối tượng phạm tội ngày càng trẻ hoá , hành vi bạo lực cũng càng ngày càng đa dạng. Một trong rất nhiều  ví dụ điển hình của các vụ bạo lực học đường đang diễn ra ở một số trường học  như là: 1 cái đấm, 1 cái tát, một cái đá hay là những lời chửi rủa tất cả đều là những hành vi bạo lực có thể gây ra hậu quả nặng nề về cả thể chất lẫn tâm lí của nạn nhân thậm chí còn ảnh hưởng đến nhân cách của người bạo hành và bị bạo hành. Tất cả đều xuất phát từ sự phát triển chưa toàn diện của học sinh hay sự ảnh hưởng môi trường sống xung quanh và cả sự quản lí , giáo dục chưa chặt chẽ từ nhà trường , gia đình.

Độ tuổi bạo lực học đường phổ biến từ 12-17 tuổi đây là lứa tuổi có sự chuyển biến mạnh mẽ về tâm sinh lý trong khí đó sự tác động kích thích xấu từ bên ngoài dễ khiến các em học theo việc thiếu sự quan tâm đồng hành của gia đình , nhà trường sẽ khiến cho các em học sinh càng lấn sâu vào những hành vi bạo lực. Đây là hồi chuông cảnh tỉnh cho cho phụ huynh và nhà trường về nguy hiểm của bạo lực học đường khi mâu thuẫn không được hoá giải kịp thời thực tế hiện nay bạo lực diễn ra ở nhiều hình thức khác nhau khiến cho các nạn nhân đặc biệt là các em học sinh phải chịu nhiều áp lực về cả thể chất lẫn tâm lí. Nhiều vụ việc cho thấy là  phát hiện và giải quyết ngay từ đầu thì sự việc thì sẽ không diễn biến trầm trọng và không gây ra những hậu quả đáng tiếc.

Không thể dửng dưng trước bạo lực học đường:

- Sự thiếu hụt về kĩ năng sống do được sống trong các môi trường bạo lực , nhiều khi chúng ta thấy rằng trẻ được sống trong môi trường bạo lực hoặc là quá hà khắc , bị bỏ rơi thì trẻ sẽ có xu hướng bạo lực nhiều hơn .

- Yếu tố khác đó là , trong bối cảnh cảnh xã hội rất nhiều biến động phức tạp và có những sự thay đổi thì dẫn đến cho trẻ trở nên mong manh hơn thiếu đi những mặt kiểm soát về cảm xúc và trẻ thường có xu hướng bị mất cảm giác an toàn dẫn đến chúng rất nhạy cảm trước sự tác động bên ngoài nhiều khi chỉ từ 1 cái nhìn, 1 cái cười của các bạn chúng có thể cho rằng đấy là sự tấn công.

Rất khó có thể nắm bắt được những tâm tư, tâm lý của các em học sinh bây giờ bản thân các em có nhiều vấn đề tâm lí hơn khó có thể chia sẻ với cha mẹ hơn dẫn đến các em dễ bị kích động: trẻ hiện nay đang sống trong bối cảnh xã hội rất nhiều sự thay đổi phức tạp dẫn đến trẻ có nhiều áp lực hơn, có thể là trẻ sẽ mất nhiều thời gian trong quá trình học tập trên trường lớp, trẻ sẽ chịu nhiều cái yêu cầu cao hơn so với trẻ trước đây, trẻ sẽ trở nên khó kiểm soát.

Bên cạnh đó, trẻ thiếu đi nhiều trải nghiệm liên quan đến cảm xúc tích cực và vì thế trẻ dễ dàng mất kiểm soát và đó chính là một trong những yếu tố mà chúng ta thấy hiện nay đó là xu hướng bạo lực ở trẻ nhiều hơn so với trẻ trước đây.

Các hình thức bạo lực học đường :

- Bạo lực thể chất: Các hành vi mang tính bạo lực thể chất;thể xác giữa học sinh với học sinh như đánh, đấm, đá, giật tóc, kéo rách quần, áo; hoặc đánh bằng các công cụ/đồ vật như roi, gậy, ném đồ vật vào người, vào mặt... hoặc dùng dao, kéo,, côn súng... để gây bạo lực hoặc dọa dẫm nạn nhân/bạn cùng trường/bạn đồng trang lứa.

- Bạo lực tinh thần: Bao gồm sự lạm dụng về lời nói như dùng những lời nói châm chọc, giễu cợt, nguyền rủa, dùng từ ngữ cay nghiệt, lời nói thô tục, nói xấu tung tin đồn nhảm… giữa các học sinh , bạn cùng học trong môi trường học đường. Đôi khi dạng bạo lực tinh thần này còn được thể hiện bởi các hành vi như xúi giục hay cưỡng ép bạn bè thực hiện những hành vi khiến nạn nhân bị xấu hổ, nhục nhã, hoặc cưỡng ép thực hiện các hành vi lệch chuẩn. Những hành vi bạo lực này gây nên những tổn thương về mặt tinh thần cho nạn nhân, người bị bạo lực, gây nên sự lo lắng, bất an khi đến trường

- Bạo lực tình dục: Bao gồm cưỡng hiếp và quấy rối tình dục (đụng chạm vào phần nhạy cảm trên cơ thể, cởi, kéo, giật váy/áo/quần, gạ gẫm quan hệ tình dục, cưỡng hiếp)... nạn nhân. Đây là hình thức bạo lực gây nên những tổn thương cả về thể chất và tinh thần đối với nạn nhân và vi phạm nghiêm trọng nhân phẩm, nhân quyền của nạn nhân.

- Bạo lực qua mạng/internet: Sử dụng các thiết bị điện thoại di động/internet, trang mạng xã hội để hăm dọa, nói xấu, dựng chuyện, phát tán các hình ảnh hoặc video nhằm tổn hại danh dự cá nhân của nạn nhân.

Hậu quả khôn lường sau khi bị bạo lực học đường:

Bạo lực học đường gây ra nhiều hậu quả nghiêm trọng về cơ thể và tinh thần. Trẻ trải qua những tổn hại về cơ thể như bị chấn thương, đau đớn, tổn hại sức khỏe; những vấn đề về xã hội, cảm xúc và ảnh hưởng đến học tập. Không ít những trẻ bị bạo lực học đường mắc các rối loạn tâm thần như:

- Trầm cảm và lo âu: Trẻ có những biểu hiện như tăng cảm giác buồn chán, cô đơn, thay đổi giấc ngủ, mất ngủ, ăn uống không ngon miệng, mất hưng thú trong các hoạt động trước kia trẻ từng thích.

- Trẻ có những phàn nàn về sức khỏe. Kết quả học tập ở trường giảm sút, điểm kém và có thể hay nghỉ học hơn, cảm giác đến trường sẽ bị bắt nạt làm trẻ thường xuyên lấy lý do để nghỉ học, thậm chí đòi chuyển trường, chuyển lớp

- Ý tưởng tự sát: Trẻ bị bạo lực học đường có thể có ý tưởng hành vi tự sát do trầm cảm, lo âu, stress, căng thẳng đặc biệt tăng nếu không được sự hỗ trợ chia sẻ từ cha mẹ người thân và bạn bè.

Giáo viên và nhà trường cần phải làm gì để tránh bạo lực học đường?

- Giáo viên và nhà trường không thể vô can với những vấn đề về bạo lực học đường dù nó xảy ra ở khuôn viên nhà trường hay ở ngoài nhà trường, trong giờ hành chính hay ngoài giờ hành chính vì việc bạo lực này có mầm mống hay nguồn gốc từ những mâu thuẫn tiềm ẩn trước đó và phải coi đây là một vấn đề nghiêm trọng cần được giải quyết. Cần phải báo với Ban Giám hiệu nhà trường về hiện tượng bạo lực học đường đã xảy ra như thế nào để có kế hoạch giải quyết.

- Cần làm việc một cách nghiêm túc giữa nhà trường, cha mẹ học sinh, học sinh với thiện ý hợp tác cùng giải quyết vấn đề bạo lực học học đường và ngăn ngừa việc bạo lực có thể còn tiếp diễn, tránh tình trạng đổ lỗi cho nhau.

- Cần có sự hỗ trợ về tâm lý đối với những trẻ có nguy cơ bị bạo lực học đường cao, ví dụ như những trẻ khả năng hòa nhập kém, những trẻ có vấn đề về tâm lý như trầm cảm, thiếu hòa đồng, hay trẻ chậm phát triển. Cần tạo cho trẻ những cơ hội để cảm thấy mình không bị bỏ rơi, không bị cô đơn .

Về phía gia đình, cha mẹ cần chủ động nâng cao kiến thức và kỹ năng hỗ trợ con cái lứa tuổi trung học phổ thông vượt qua các khó khăn về tâm lý xã hội ở giai đoạn phát triển vị thành niên này. Cha mẹ cũng cần đầu tư nhiều thời gian hơn cho con cái, đặc biệt là thời gian chia sẻ, tâm sự với con cái lứa tuổi trung học để có thể biết về các khó khăn của con, đặc biệt là các nguy cơ bị BLHĐ hoặc nguyên nhân dẫn đến việc thực hiện các hành vi bạo lực của con đối với bạn cùng học, để từ đó có thể hỗ trợ con cái giải quyết các khó khăn, các xung đột với bạn đồng trang lứa.

Tác giả: Lớp 10A1.2 (2022 - 2023)